Web’de Daha Hızlı Yazmak İçin: Markdown

Markdown düzyazı yazarak kompleks dokümanlar oluşturmanın en iyi yoludur. Markdown ile düzyazıyı tekrar HTML kodlarına çevirmeden ya da şekillendirmeden formatlı bir biçimde yazabilirsiniz. HTML veya LaTex gibi daha gelişmiş biçimleme dillerinin aksine Markdown’u öğrenmek çok daha kolaydır. Başlangıçta HTML’ye dışa aktarmaya çalışsanız da uygulamaya bağlı olarak Markdown’u PDF, RTF’ye ve hatta DOCX’e dışa aktarabilirsiniz. Ayrıca tüm işletim sistemleriyle de uyumludur.

Neden Düzyazı ?

Bilgisayarla tanıştığınız o ilk günü hatırlayın. Büyük ihtimalle ilk öğrendiğiniz şey bir kelime işlemcide (örn. MS Word) yazı yazmaktı. Ancak günümüz kelime işlemcilerinin fonksiyonları düşünüldüğünde, basit bir metnin düzenlenmesi bile oldukça vakit almaktadır.

Markdown, sizin düz metin halinde çalışmanızı sağlar ve dokümanınız insanlar tarafından kolayca okunabilsin diye sözdizimi (syntax) oldukça basittir. Ayrıca, platformları veya programları değiştirseniz bile dosyalarınızı dönüştürmek için herhangi bir zaman harcamak zorunda değilsiniz. Üstelik kullanmadığınız bir program için yalnızca eski çalışmalarınıza erişmek istiyorsanız bir lisans kullanmanız gerekmez.

Basit İşlemler

Orijinal Markdown standardının en basit uygulamasıdır. Bir kelime işlemcide yapacağınız şeylerin çoğunu hızla yapmanıza olanak tanıyan güçlü bir sözdizimi (syntax) vardır.

İlk aşama, bir kelimeyi nasıl kalın veya italik olarak yazdırmak olsun. İtalik yazdırmak için kelimenin etrafına birer yıldız işareti (*), kalın yazdırmak için kelimenin etrafına ikişer yıldız işareti (**) kullanmalısınız. Örneğin;

*Text* yazarsanız Text **Text** yazarsanız Text olarak çıktı alırsınız.

Aynı sonucu altçizgi (_) kullanarak da alabilirsiniz. İtalik yazdırmak için kelimenin etrafına birer altçizgi işareti (_), kalın yazdırmak için kelimenin etrafına ikişer altçizgi işareti (__) kullanmalısınız. Örneğin;

_Text_ yazarsanız Text __Text__ yazarsanız Text olarak çıktı alırsınız.

Dokümanlarınız için başlıklar oluşturmak da oldukça kolay. Markdown başlıklarını HTML başlık seviyelerinden alır, bu nedenle hatırlanması kolaydır. Satır başındaki her hashtag işareti (#) hangi tür başlık olduğunu belirler. Yani 1 tane # kullanırsanız H1, 6 tane # H6 seviye başlık olduğunu gösterir.

Listeler sözdiziminin (syntax) parçalarını öğrenmek için bir başka kolaylıktır. Sıralı ve sırasız olmak üzere iki tür liste vardır. Bunların ikisi de HTML’den gelir. Her satırdan önce bir yıldız işareti (*) ve ardından bir boşluk kullanarak siz de sırasız bir liste oluşturabilirsiniz. Örneğin;

* Text 1 * Text 2 * Text 3

yazarsanız

  • Text 1
  • Text 2
  • Text 3

    olarak çıktı alırsınız.

    İleri Seviye İşlemler

    Yukarıda bahsettiğim temel bilgilerle basit işlemler gerçekleştirirsiniz fakat daha karmaşık belgeler oluşturmak istiyorsanız, daha gelişmiş teknikleri bilmeniz gerekir. Çoğu kelime işlemcide, bunlar bir menü seçeneği olarak karşınıza çıkar. Bunun yerine Markdown’u kullanarak, ellerinizi klavyeden kaldırmadan işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz.

    Mesela satır içi (inline) bağlantı (link) eklemek istiyorsanız yapmanız gereken şey, link yazısını köşeli parantez içine yazmak ondan sonra da parantez içerisine linki yapıştırmak. Örneğin;

    [buraya tıklayınız](https://www.hukumdar.com.tr) yazarsanız
    buraya tıklayınız
    şeklinde link bağlantısını sağlamış olursunuz.

    Ya da dokümanınıza bir görsel eklemek istiyorsanız, köşeli parantezi boş bırakıp önüne 1 tane ünlem işareti koymanız yeterli. Örneğin;

    ![ ](https://www.hukumdar.com.tr/resimler/resmim.png)

    Ayrıca Markdown’da 4 boşluk veya 3 backtick işareti (`) bir metni bir kod bloğuna dönüştürür. Örneğin;

Markdown Çeşitleri

Aslında türevleri desek daha doğru olur.

MultiMarkdown: Dipnotlar, atıflar ve tablolar gibi daha gelişmiş belge özelliklerine sahiptir. Ayrıca bir elektronik tabloyu düz metin olarak çizerek oluşturabilme özelliği kulağa oldukça ilginç geliyor.

CriticMarkup: Belge oluşturma için yeni özellikler yoktur. Bunun yerine CriticMarkup, yorumlar için destek sağlar ve ekleme/kaldırma için metin işareti koyar.

Fountain: Bu Markdown sevgisinin programcıların ve blog yazarlarının ötesine geçtiğinin kanıtıdır. Fountain, senaryo yazarlarını (screenwriters) son taslaktan çıkarmaya yönelik bir girişimdir (çoğu ekranlı filmi sunmak için pahalı bir uygulama gerekir). Bu, birçok uygulama tarafından halihazırda kullanılmakta olan hem yazarlar hem de geliştiriciler için bir standarttır diyebiliriz.

GitHub: Programcılara yardımcı olmak için üretilen GitHub’ın Markdown uygulaması bazı özellikler ekliyor. Bu programlama kredisi, geliştirilmiş kod bloklarından kaynaklanmaktadır. Ayrıca Taskpaper ile aynı formatta görev listeleri oluşturmayı destekler. Yorumlarınızda diğer kullanıcılardan @ simgesiyle bahsedebildiğiniz gibi Slack’in metin emoji standardını da kullanabilirsiniz.